Γιάννης Ρίτσος – Εἰρήνη
| Τ᾿ ὄνειρο τοῦ παιδιοῦ εἶναι ἡ εἰρήνη Τ᾿ ὄνειρο τῆς μάνας εἶναι ἡ εἰρήνη Τὰ λόγια τῆς ἀγάπης κάτω ἀπ᾿ τὰ δέντρα εἶναι ἡ εἰρήνη.Ὁ πατέρας ποὺ γυρνάει τ᾿ ἀπόβραδο μ᾿ ἕνα φαρδὺ χαμόγελο στὰ μάτια μ᾿ ἕνα ζεμπίλι στὰ χέρια του γεμάτο φροῦτα καὶ οἱ σταγόνες τοῦ ἱδρώτα στὸ μέτωπό του εἶναι ὅπως οἱ σταγόνες τοῦ σταμνιοῦ ποὺ παγώνει τὸ νερὸ στὸ παράθυρο, εἶναι ἡ εἰρήνη.Ὅταν οἱ οὐλὲς ἀπ᾿ τὶς λαβωματιὲς κλείνουν στὸ πρόσωπο τοῦ κόσμου καὶ μὲς στοὺς λάκκους ποὔσκαψαν οἱ ὀβίδες φυτεύουμε δέντρα καὶ στὶς καρδιὲς ποὔκαψε ἡ πυρκαγιὰ δένει τὰ πρῶτα της μπουμπούκια ἡ ἐλπίδα κι οἱ νεκροὶ μποροῦν νὰ γείρουν στὸν πλευρό τους καὶ νὰ κοιμηθοῦν δίχως παράπονο ξέροντας πὼς δὲν πῆγε τὸ αἷμα τους τοῦ κάκου, εἶναι ἡ εἰρήνη.Εἰρήνη εἶναι ἡ μυρουδιὰ τοῦ φαγητοῦ τὸ βράδυ, τότε ποὺ τὸ σταμάτημα τοῦ αὐτοκινήτου στὸ δρόμο δὲν εἶναι φόβος, τότε ποὺ τὸ χτύπημα στὴν πόρτα σημαίνει φίλος, καὶ τὸ ἄνοιγμα τοῦ παραθύρου κάθε ὥρα σημαίνει οὐρανός, γιορτάζοντας τὰ μάτια μας μὲ τὶς μακρινὲς καμπάνες τῶν χρωμάτων του, εἶναι εἰρήνη.Εἰρήνη εἶναι ἕνα ποτήρι ζεστὸ γάλα κι ἕνα βιβλίο μπροστὰ στὸ παιδὶ ποὺ ξυπνάει, τότε ποὺ τὰ στάχυα γέρνουν τό ῾να στ᾿ ἄλλο λέγοντας: τὸ φῶς, τὸ φῶς καὶ ξεχειλάει ἡ στεφάνη τοῦ ὁρίζοντα φῶς, εἶναι ἡ εἰρήνη.Τότε ποὺ οἱ φυλακὲς ἐπισκευάζονται νὰ γίνουν βιβλιοθῆκες, τότε ποὺ ἕνα τραγούδι ἀνεβαίνει ἀπὸ κατώφλι σὲ κατώφλι τὴ νύχτα, τότε ποὺ τ᾿ ἀνοιξιάτικο φεγγάρι βγαίνει ἀπ᾿ τὸ σύγνεφο ὅπως βγαίνει ἀπ᾿ τὸ κουρεῖο τῆς συνοικίας φρεσκοξυρισμένος ὁ ἐργάτης τὸ Σαββατόβραδο, εἶναι ἡ εἰρήνη.Τότε ποὺ ἡ μέρα ποὺ πέρασε, δὲν εἶναι μιὰ μέρα ποὺ χάθηκε, μὰ εἶναι ἡ ρίζα ποὺ ἀνεβάζει τὰ φύλλα τῆς χαρᾶς μέσα στὸ βράδυ κι εἶναι μιὰ κερδισμένη μέρα κι ἕνας δίκαιος ὕπνος, ποὺ νιώθεις πάλι ὁ ἥλιος νὰ δένει βιαστικὰ τὰ κορδόνια του νὰ κυνηγήσει τὴ λύπη ἀπ᾿ τὶς γωνιὲς τοῦ χρόνου, εἶναι ἡ εἰρήνη.Εἰρήνη εἶναι οἱ θημωνιὲς τῶν ἀχτίνων στοὺς κάμπους τοῦ καλοκαιριοῦ εἶναι τ᾿ ἀλφαβητάρι τῆς καλοσύνης στὰ γόνατα τῆς αὐγῆς. Ὅταν λές: ἀδελφές μου, – ὅταν λέμε: αὔριο θὰ χτίσουμε. ὅταν χτίζουμε καὶ τραγουδᾶμε, εἶναι ἡ εἰρήνη.Ἡ εἰρήνη εἶναι τὰ σφιγμένα χέρια τῶν ἀνθρώπων εἶναι τὸ ζεστὸ ψωμὶ στὸ τραπέζι τοῦ κόσμου εἶναι τὸ χαμόγελο τῆς μάνας Τίποτ᾿ ἄλλο δὲν εἶναι ἡ εἰρήνη. Καὶ τ᾿ ἀλέτρια ποὺ χαράζουν βαθιὲς αὐλακιὲς σ᾿ ὅλη τὴ γῆ, ἕνα ὄνομα μονάχα γράφουν: Εἰρήνη. Τίποτ᾿ ἄλλο. Εἰρήνη.Πάνω στὶς ράγες τῶν στίχων μου τὸ τραῖνο ποὺ προχωρεῖ στὸ μέλλον φορτωμένο στάρι καὶ τριαντάφυλλα, εἶναι ἡ εἰρήνη.Ἀδέρφια, μὲς στὴν εἰρήνη διάπλατα ἀνασαίνει ὅλος ὁ κόσμος μὲ ὅλα τὰ ὄνειρά μας Δῶστε τὰ χέρια ἀδέρφια μου, αὐτό ῾ναι ἡ εἰρήνη. |
Προς τις αδιάφορες γυναίκες
(CHARLOTTE ANNA PERKINS, φεμινίστρια συγγραφέας, 1860 – 1935)
Εσείς που είστε ευτυχισμένες σε χιλιάδες σπίτια,
ή κατάκοπες μέσα σε αυτά, σε μια χαζή ειρήνη
Που οι ψυχές σας εστιάζουν μόνο στη ζωή
αυτής της μικρής ομάδας που προσωπικά αγαπάτε
Ποιος σας είπε ότι δεν πρέπει να γνωρίζετε και να νοιάζεστε
για το κακό και τον πόνο στον κόσμο;
Νομίζετε πως ο πόνος του κόσμου
Δεν αφορά τα σπιτάκια σας; —
Ότι έχετε το δικαίωμα να αποφύγετε την έγνοια
Και να παλέψετε για την ανθρώπινη πρόοδο, την ανθρώπινη ειρήνη, τη διεύρυνση της δύναμης της αγάπης
μέχρι να καλύψει κάθε τομέα της ζωής;
Το πρώτο καθήκον κάθε ανθρώπινης ζωής
Είναι να πράγει την πρόοδο του κόσμου
Στη δικαιοσύνη, τη σοφία, την αλήθεια και την αγάπη
Και εσείς αδιαφορείτε, κρυμμένες στα σπίτια σας,
Ευχαριστημένες αν μπορείτε να τα κρατήσετε σε μια αβέβαιη ειρήνη,
Ευχαριστημένες που δεν νοιάζεστε για όλα τα άλλα.
Και όμως είστε μάνες! Και η φροντίδα μιας μητέρας
είναι το πρώτο βήμα προς μια φιλική ανθρώπινη ζωή.
Μια ζωή στην οποία όλα τα έθνη
θα ενωθούν σε μια αδιατάρακτη ειρήνη
για να ανυψώσουν το επίπεδο του κόσμου
Και η ευτυχία που ζητάμε για τα σπίτια μας
να εξαπλωθεί παντού σε δυνατή και αποδοτική αγάπη
Σας αρκεί να διατηρήσετε αυτή την ισχυρή στα πρώτα της βήματα αγάπη, για πάντα.
Τα ζωντανά όντα έχουν μια πρωτόγονη αγάπη για το ταίρι τους, τα μικρά τους, τις φωλιές τους –
αντί να τη διαδώσετε έξω στη ζωή,
ώστε το ισχυρό ρεύμα της να σιτίσει όλο τον κόσμο,
μέχρι κάθε ανθρώπινο παιδί να μπορεί να μεγαλώσει με ειρήνη.
Δεν μπορείς να διατηρήσεις τη μικρή οικιακή σου ειρήνη,
τη μικρή σου δεξαμενή υποανάπτυκτης αγάπης,
τη στιγμή που ο παραμελημένος, ο πεινασμένος, ο ορφανός από μάνα κόσμος
παλεύει και υποφέρει από την έλλειψη μητρικής φροντίδας
και η θυελλώδης, πικρή και σπασμένη ζωή του
χτυπιέται πάνω από τα φίλαυτα σπίτια σας.
Μπορούμε όλοι να έχουμε χαρά και ειρήνη στα σπίτια μας,
αν τόσο πλούσια σε δύναμη αγάπης γυναικεία ζωή
συστρατευτεί ως ζωή ανθρώπου, για να φροντίσει όλο τον κόσμο.